Klepaczka
KLEPACZKA
sołtys ELIZA HURAS
Klepaczka po raz pierwszy została wymieniona w lustracji województwa krakowskiego z lat 1659-1664, choć jej początki sięgają zapewne I połowy XVII wieku. Osadzono ją bowiem na gruntach kuźnicy i folwarku Własna, najpóźniej w 1630 roku – dacie upadku wytwórni żelaza. Powstała w bliskości lasku Klepaczka, od którego wzięła swe miano. Sama nazwa klepaczka oznacza miejsce, gdzie kuto, czyli klepano żelazo, a dokładniej pisząc - to warsztat kuźniczy, w którym kęsy (kawałki) żelaza przekuwano na sztaby lub szyny (półprodukty), bądź z tych sztab i szyn wyklepywano gotowe wyroby. W czasach działania kuźnicy Własna, najpóźniej w 1581 roku, istniał taki zakład wytapiania i przekuwania (lub tylko przekuwania) żelaza na terenie Klepaczki, przy lasku i stawie, wymienionymi w lustracji dóbr królewskich z 1789 roku. Potwierdzeniem tego jest źródło, w którym założyciel kuźnicy we Własnej, Andrzej Swanek (Czwaniek), niedługo po uporządkowaniu sadzawki i wybudowaniu przy niej wytwórni żelaza, uzyskał przywilej na utworzenie kilku dalszych mniejszych warsztatów pomocnych wzmiankowanej większej kuźnicy w wytapianiu i przekuwaniu żelaza.
Osada była własnością królewską wchodzącą w obręb folwarku Klepaczka w kluczu poczeszyńskim (starostwo olsztyńskie, powiat lelowski). Wieś od początku istnienia należała do parafii w Poczesnej, a od 1911 roku do parafii w Starczy.
W pierwszej połowie XVII wieku w wiosce żyło 4 zagrodników, natomiast w 1660 roku było o jednego mniej. Odrabiali oni pańszczyzny 3 dni pieszo w tygodniu. W 1789 roku pustkowie (tak Klepaczkę określa ówczesne źródło) posiadało 6 chałup o jednym gospodarzu, w których mieszkało 27 osób (12 mężczyzn, 15 kobiet).
W 1883 roku osada, leżąca w gminie Rększowice, miała 10 domów i 66 mieszkańców. Wchodziła w skład majątku ziemskiego tzw. majoratu generała Lebiediewa. We wsi była też karczma. W 1933 roku powierzchnia Klepaczki zajmowała 135 hektarów, z tego 81 ha ziemi ornej. W tym czasie w wiosce stały 22 budynki mieszkalne, które zamieszkiwało 147 osób (69 mężczyzn, 78 kobiet). Większość z tych zabudowań była drewniana, kryta słomą. Tylko jeden nieduży dom (rodziny Pijetów) został wykonany z cegły ceramicznej. W okresie międzywojennym Klepaczka była sołectwem. Wcześniej należała do sołectwa w Łyścu. W czasach okupacji sołtys z Łyśca pełnił także funkcję administratora Klepaczki.
W 1962 roku wszystkie 40 gospodarstw znajdujących się w wiosce otrzymało prąd elektryczny. W Klepaczce w 1970 roku żyło 157 osób, w 1977r. – 189, a w 1988 roku – 176. W 2000 roku wioska miała tylko 160 mieszkańców, zaś w 2010 roku liczba ludności wzrosła o cztery osoby do 164.
Drogę o nawierzchni asfaltowej wybudowano przez wieś dopiero w 1982 roku. W latach 90-tych XX wieku sołectwo zyskało wodociąg (1994 r.) i zostało stelefonizowane (1996 r.). W 2004 roku skanalizowano ulicę Zachodnią we wsi, a rok później wybudowano wodociąg i kanalizację sanitarną z przepompownią ścieków dla przysiółka Łazy, czyli ulicy Topolowej. W 2006 roku została ulepszona nawierzchnia ul. Topolowej, a w 2009 roku przebudowana ul. Zachodnia.
Klepaczka jest najmniejszym sołectwem w gminie Starcza, zajmuje 125 hektarów obszaru i liczy 173 mieszkańców (stan na 31.12.2013 r.). Działa w niej jedna placówka handlowa (kiosk ogólnospożywczy), kilka drobnych firm usługowych (m.in. zakład stolarski). Posiada miejsce rekreacyjne (od 2008 r.), plac zabaw (od 2012 r.) i przystanek autobusowy. Na przystanku zatrzymują się autobusy jadące do Bytomia, Częstochowy, Łyśca, Kamienicy, Poraja, Starczy i Tarnowskich Gór.
Wiesław Roman Szymczyk
Najnowsze aktualności
